Sosların Tarihçesi
Öncelikle sosların tarihçesi hakkında yorum yapmaya başlamadan önce bu konuda yazılmış çok fazla kaynakla karşılaşmadığımı belirtmek istiyorum. Ben bu konuda otorite değilim, internet sitemde yer alan tarif ve paylaşımların büyük bir çoğunluğu sadece kendi düşüncelerimi yansıtıyor. İnternette var olan bilgilerin ne yazık ki büyük bir bölümünün yanlış kalan kısımlarının da yalan olduğunu gördüğüm için sosların tarihi hakkında bildiklerimi yazmak istedim. Zira Köri sosunun tarihçesinden bahsederken Köri’nin tarihi hakkında bilgilere yer verildiğini gördüm. Köri sosunun tarihi Köri’nin tarihi ile birleştirilmez. Bugün temel soslar arasında öğretilen Domates Sosunu, Domates’in tarihçesi ile yazmak yanlış olacaktır diye düşünüyorum. Bunun gibi hatalara düşmemek için elimden geldiğince açık bir şekilde yazmaya çalışacağım.
Sos Nedir Neden Önemlidir
Sözlük anlamına baktığımız zaman “yemeklerin üzerine dökülen lezzet verici karışım” tanımı ile karşılaşıyoruz. Soslar, hemen hemen dünyanın pek çok mutfağında kullanılan ve başrol oyuncusu olarak tanımlanan yardımcılardır.
Bilindiği üzere birkaç istisnayı saymazsak sosları Türk mutfağında görmemiz mümkün değildir. Türk mutfağında yemek suyunda pişer ve suyu ile servis edilir. Bunun için sosları ayrıca hazırlamak bizde çok fazla karşılaşılan bir durum değildir.
Sosların Tarihçesi Hakkında
Bunun yerine teknolojinin gelişmesi ve iletişimin artması ile birlikte farklı kültürlerin ve farklı mutfakların sadece birkaç tık ile ulaşılabilir olması soslar hakkında bizim mutfağımızda var olan yemeklerinde süslenmesini sağlamıştır.
Sosların başlangıcı Klasik Fransız Mutfağına dayandırılır. Özellikle 4 ana sosun dışında 19. Yüzyıla doğru 5. Sosunda eklendiği savunulmaktadır. Genellikle 13 ve 14. Yüzyıllar arasında Batı yemeklerinde sosların etkisini ciddi olarak görebiliyoruz.
Tabi ki bu durumun doğruluğu tartışılır. Özellikle Antik Roma döneminde yapılan kazılarda “Balık Sosu” olarak kullanıldığı düşünülen pek çok mutfak eşyası ve baharat kalıntılarına ulaşıldığını okumuştum. Bu da sosların tarihçesi hakkında yaptığımız yorumları kesin bir tarih yada kesin bir mutfak arasına sıkıştırmanın yanlış olduğunu gözler önüne sermektedir.
Evet şu bir gerçektir ki artık okullarında bile okutulduğu üzere temel sosların başladığı mutfak Fransız Mutfağıdır. Ama Doğu ülkelerinin ve hatta Amerika kıtasında bulunan ülkelerin mutfaklarını incelediğimiz zaman aynı tarifleri çok daha eski zamanlardan bu yana uyguladıklarını görmek mümkündür. Sizin bu konuda ki yorumlarınızı çok merak ediyorum.